þriðjudagur, janúar 22, 2008

Komdu fagnandi, kreppa!

Nýlega bárust fréttir af því að reykvísk athafnakona hefði tapað morði fjár á fjármálamarkaði. Hún bar sig afar aumlega yfir því að hafa tapað hundruðum milljóna sem hún fékk lánaðar til að nota í fjárhættuspil. Á sama tíma er ekki hægt að greiða þeim sem annast börnin okkar mannsæmandi laun og gamalmennum er hrúgað inn á fjársveltar stofnanir og gert að lifa á smánarlegri hungurlús. Forðum daga sagði vitur maður einmitt að menningarstig þjóða mætti ráða af því hvernig þær búa að börnum og öldruðum. Það er mikill áfellisdómur yfir Íslendingum. Ég vona að mér fyrirgefist að gráta þurrum tárum yfir óförum athafnakonu þessarar.
Margt getur haft áhrif á gildismat þjóðar og siðferði. Það gildir líka um einstaklinga. Hömlulaust neyslubrjálæði hefur persónuleikabreytandi áhrif á fólk og veldur stigvaxandi siðblindu. Leggist brjálæði á heilar þjóðir getur það sent þær aftur á siðferðilegt steinaldarstig. Þegar einstaklingar hafa keyrt líf sitt í andlegt gjaldþrot með þrotlausri, hugbreytandi neyslu, er algert úrræðaleysi oft forsenda þess að þeir nái bata. Ekkert nema fullkomin uppgjöf getur fyllt þá þeirri örvæntingu sem þarf til að þeir endurskoði líf sitt og gildismat, forgangsraði upp á nýtt og átti sig á því hvað það raunverulega er sem gefur lífinu gildi og hvað það er sem byrgir sýnina á hin sönnu lífsins gæði. Þá verður það sjálfkrafa að keppikefli að láta neysluna lönd og leið. Þótt fólk geti þurft að glíma við erfið fráhvarfseinkenni, jafnvel þrálát síðhvörf, þá hættir neyslan að vera eftirsóknarverð. Það að vera laus úr vítahring neyslunnar verður dýrðlegri munaður en fólk óraði fyrir því að væri til. Kannski virkar sama lausn fyrir þjóðir sem blindaðar eru af neysluæði.
Einhver kann að hugsa sem svo að þetta sé ekki sambærilegt, að þótt bæði fíklar og athafnafólk helgi líf sitt og vilja því að „komast í efni“ hvað sem það kostar, þá sé merking orðasambandsins gerólík á milli þessara tveggja menningarheima. Gott og vel. En þeim, sem eru þeirrar skoðunar að neysla Íslendinga hafi ekki haft persónuleikabreytandi áhrif á þjóðarsálina upp á síðkastið, ráðlegg ég að skríða upp úr holunni sem þeir hafa hafst við í síðastliðin fimmtán ár og líta í kring um sig.
Bakþankar í Fréttablaðinu 20. 1. 2008

3 ummæli:

Nafnlaus sagði...

Snilldar skrif og hverju orði sannara.

Nafnlaus sagði...

Sæll Davíð. Ég var að reyna að finna e-mailinn þinn en þar sem hann er fjarri góðu gamni hef ég bara samband við þig hér.

Ég heiti Ævar Þór og er á 2. ári í leikaranum í LHÍ. Við erum í Brecht núna og erum að syngja hin ýmsu lög úr verkum eftir hann. Getur verið að þú eigir e-rs staðar íslensku þýðinguna af Makka hníf og værir til í að senda mér hana?
Það væri frábært ef svo væri.

E-mailið mitt er aevarthor hjá gmail.com

Nafnlaus sagði...

Það var sagt mér (sic) um daginn að það tæki 40-50 ár að breyta hugarfari þjóðar. Nú erum við búin að vera með Sjálfstæðisflokkinn meira og minna frjálshyggjustjórnandi í 20 ár. Hálfnuð í Bandaríkin?