Skoðanir mánaðarins

Um daginn hitti ég mann niðri í bæ sem ég hef alltaf borið talsverða virðingu fyrir þótt ég hafi oft staðið mig að því að vera ósammála honum. Talið barst að orðasennunni um trúmál sem ég tók þátt í fyrir rúmum mánuði og hann tjáði mér að einhvern tímann hefði honum orðið það á að bera blak af biskupi, að verja einhver umdeild ummæli hans. Maður þessi sagði mér að afleiðingar þess væru þær að ef hann gúglar nafnið sitt í dag þá er helmingur þess sem upp kemur árásir á hann því tengdar.
Þetta varð til þess að ég kannaði sjálfan mig á sama hátt og varð pínulítið niðurdreginn og upptekinn af existensíalískum efasemdum um sjálfan mig í kjölfarið. Ég komst nefnilega að því að það skiptir engu máli hvaða skoðun maður hefur, það eina sem maður getur gefið sér er að einhver verður ósammála. Hvort sem maður er með eða á móti sjálfhjálparbók, költi, tímariti, nethrottaskap eða einhverju allt, allt öðru þá er það eina sem er gefið að einhvers staðar fær maður einhvern upp á móti sér. Ég fann fólk sem er sjaldan, stundum, oft, yfirleitt og alltaf ósammála mér. Eina manneskjan sem ég fann ekki er sú sem er alltaf sammála mér.
Maður tilheyrir hópi. Svo tjáir maður skoðun og það fækkar í hópnum sem maður tilheyrir. Maður tjáir aðra skoðun og enn fækkar. Ég hef orðið uppvís að svo mörgum skoðunum að ég er fyrir löngu orðinn aleinn úti á berangri og hef því engu að tapa lengur með því að hafa skoðanir. Því ætti ég þá ekki að tjá þær fyrst þær skipta engu máli?
Hér koma því skoðanir mínar á dægur- og hitamálum síðastliðins mánaðar allar á einu bretti:

1. Stóra Hjartar Howser-málið

Ég hlusta lítið á útvarp og hefði ekki komist að því að Hjörtur Howser væri með útvarpsþátt næstum því svona fljótt ef hann hefði ekki verið rekinn. Ég hefði aldrei heyrt þessara ummæla Hjartar getið ef hann hefði ekki verið rekinn fyrir þau. Brottrekstur Hjartar er því að mínu mati annað hvort lævíst plott af hálfu doktors Sigrúnar Stefánsdóttur til að allir fái að heyra það sem hann sagði eða það heimskulegasta sem hægt var að gera í stöðunni. Þar sem ég veit ekki til þess að doktor Sigrún hafi einhverja sérstaka ástæðu til að vera í nöp við Gus Gus og vilja að allir heyri hvernig Hjörtur dissaði þá í útvarpinu hallast ég að því síðarnefnda.
Síðan er það spurning A af hverju doktor Sigrún er í þesari stöðu og B af hverju hún er norður á Akureyri. Ég er þakklátur fyrir að hún var ekki orðin dagskrárlögga ríkisins þegar ég var dagskrárgerðarmaður á RÚV, ég hefði ekki orðið langlífur í starfi. Hins vegar efast ég um að atvinnulífið í Eyjafirði sé svo illa statt að þetta hálfa stöðugildi doktors Sigrúnar reddi því. Ég veit ekki til þess að hafi gefist vel í neinu tilfelli að hafa verkstjórann í öðrum landshluta en restina af staffinu. Er það rétt skilið hjá mér að ef kona með doktorspróf sæki um starf hjá hinu opinbera sé það brot á landslögum að ráða hann ekki, óháð karakter hennar?

2. Stóra hvalveiðimálið

Við höfum rétt til að veiða hval. Það þýðir hins vegar ekki að rétt sé að veiða hval. Einu rökin gegn hvalveiðum eru hin fjölþjólega andstaða gegn þeim. Því miður eru þau bara veigameiri en öll rökin með þeim. Þetta er ekki lengur spurning um rétt og rangt heldur gáfulegt og heimskulegt. Í þessu tilviki tel ég heimskulegt að stjórnast af stolti og því sem maður hefur rétt á að gera og gáfulegt að vægja þótt maður viti betur en sefasjúki múgurinn. Testósterón er hormón, ekki stjórnmálaskoðun.
Hins vegar er ég ekki frá því að hugsanlega hafi verið gott að hefja hvalveiðar, þótt ekki sé nema til þess að fá það á hreint í eitt skipti fyrir öll að ekki sé fjárhagslegur grundvöllur fyrir þeim. Því þegar upp er staðið er þetta bara spurning um það hvort Kristján Loftsson fer hlæjandi eða grátandi í bankann. Ég neita að trúa að það eigi að fara að niðurgreiða hvalveiðar til að halda þeim gangandi.
Ég skil sjómenn vel að vilja fá að veiða. Ég legg til að þeir veiði frekar þá sem tóku af þeim réttinn til að veiða og gáfu Samherjabræðrum hann.

3. Stóra pissumálið

Ég er listnemum óendanlega þakklátur fyrir að pissa hver á annan. Ef þeir hefðu ekki gert það hefðum við aldrei fengið að sjá hina ódauðlegu sjónvarpsfrétt um persónulegar og listrænar forsendur þess að pissa á annað fólk. Þannig tel ég afleiðingar gjörningsins mun meira og merkilegra listaverk en gjörninginn sjálfan, sem ég hlýt að skilja sem einhvern symbólisma fyrir það hvernig migið er á konur (í óeiginlegri merkingu) í þjóðfélaginu.
Sorglegastur þótti mér femínistinn sem leit á þetta sem dæmi um klámvæðinguna. Jújú, eins manns þvaglát er annars manns klám og allt það, en markmið kláms hlýtur að vera kynörvun. Að það sé það fyrsta sem manni dettur í hug í þessu samhengi er bara dapurlegt.

4. Stóra Russel Crowe-málið

Æ, var ekki hægt að geyma þennan brandara fyrir árshátíð auglýsingastofunnar? Hins vegar vaknar spurningin um það hvor sé siðblindari:
A: Sá sem er dæmdur í fangelsi fyrir mútuþægni og þjófnað og neitar að skammast sín, iðrast og biðjast afsökunar heldur kýs að líta á sig sem fórnarlamb.
B: Pólitískir stuðningsmenn A.

Stjórnmálaflokkur þar sem B eru nógu margir til að koma A í annað sætið á framboðslista er síðan kapítuli út af fyrir sig.
Orðabelgurinn er opinn fyrir vangaveltum.

5. Stóra útlendingahatursmálið

Mér finnst við, þetta frjálslynda og umburðarlynda fólk, hafa verið einum snögg að æpa "rasismi, útlendingahatur" í þessari umræðu og skellt skollaeyrum við kjarna málsins. Jú, vissulega hafa allir rasistar landsins hoppað á vagninn og fimmfaldað fylgi hins ógeðfellda málshefjenda. En horfum á staðreyndir málsins og áhyggjurnar sem verið er að tjá frekar en pakkið sem vill kynda undir áhyggjunum og magna þær úr hófi.
Asnar hrína. Það er í eðli þeirra og ekki hægt að gera neitt til að koma í veg fyrir það. Við megum hins vegar ekki láta hrínið stjórna umræðunni, ráða viðbrögðum okkar. Þá höfum við leyft ösnunum að gera okkur að leiksoppum sínum.
Þar sem er hjartarúm er húsrúm. Hingað eiga allir að vera velkomnir sem reiðubúnir eru að undirgangast þær reglur sem hér gilda. Við erum aðilar að alþjóðlegum sáttmálum og verðum að axla þær skuldbindingar sem þeir leggja okkur á herðar. Og við verðum að reyna að gera það án þess að til árekstra komi.
Það þarf ekki að vera rasismi og útlendingahatur að finnast óeðlilegt að geta ekki talað móðurmál sitt þegar maður fer út í bakarí að kaupa sér brauð eða að finnast verra að þeir sem annast aldraða ömmu manns á elliheimilinu skilji hana ekki. Það þarf ekki endilega að vera rasismi að finnast uggvænlegt að um eða yfir helmingur nemenda í bekk í grunnskóla eigi sér annað móðurmál en íslensku. Maður hefur á tilfinningunni að það þýði að nýbúar séu ekki dreifðir jafnt um byggðir landsins heldur sé byggð þeirra samþjöppuð á fáum stöðum. Að vísu á þetta ekki að þurfa að vera vandamál ef rétt er brugðist við, en er þá ekki ósköp eðlilegt að spurt sé: "Hvernig er brugðist við?" og að þeirri spurningu sé svarað öðruvísi en með upphrópunum um rasisma og útlendingahatur?
Við stöndum frammi fyrir drastískum breytingum á þjóðfélaginu og breytingar vekja alltaf ugg, hvort sem þær eru til góðs eða hins verra. Ávörpum ugginn í stað þess að fordæma hann og hrekja hann í felur.
Og gleymum því aldrei að vandamálið er ekki útlendingarnir. Þeir eru upp til hópa harðduglegt fólk sem óskar aðeins eftir því að fá að virka í þjóðfélaginu.
Vandamálið er þjóðfélag sem gerir kröfu um að nýbúar læri málið, en refsar þeim samt fjárhagslega fyrir að leggja slíkt nám á sig.
Vandamálið er þjóðfélag þar sem er svo mikil þensla að þjóðin kemst ekki yfir allt sem þarf að vinna þannig að flytja þarf inn mannskap ... en bara í lægst launuðu djobbinn.
Vandamálið er þjóðfélag þar sem lægst launuðu djobbin eru umönnunar- og þjónustustörf.
Vandamálið er verkalýðshreyfing sem er of vanmáttug til að gera neitt í því að útlendingar séu fluttir inn í stórum stíl til að vinna skítverk fyrir miklu minna en lágmarkslaun.
Vandamálið er fólk sem er ekki fært um að taka ábyrgð á sínu eigin lífi heldur finnst þægilega að kenna "hinum" um allt sem miður fer og stjórnmálamenn sem eru reiðubúnir til að taka undir þau sjónarmið í skiptum fyrir atkvæði.
Verum vinir. Búum ekki til vandamál. Leysum þau.